BlogW Polsce opieka nad najmłodszymi dziećmi to kwestia, która od dawna budzi wiele kontrowersji. Brak miejsc w żłobkach oraz wysokie koszty takiej opieki stawiają rodziców w trudnej sytuacji. Jednak Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej postanowiło zmienić tę sytuację w ramach zaktualizowanego Programu Maluch+, realizowanego w Polsce od 2011 roku. Na rok 2023 ministerstwo zapowiada nowe obietnice, które mają poprawić dostępność żłobków w Polsce.
Nowe obietnice w ramach Programu Maluch+ na 2023 rok
Obecnie w Polsce jest ok. 230 tys. miejsc opieki żłobkowej, to jednak wciąż za mało, są bowiem w Polsce gminy, w których nie ma ani jednego żłobka czy klubu dziecięcego. Jak zakłada MRiPS, Program Maluch+ ma przyczynić się do powstania ponad 100 tys. nowych takich placówek, ze szczególnym uwzględnieniem „białych plam” w najmniej zamożnych gminach.
Najważniejsze dwie zmiany wprowadzone do zasad Programu Maluch+ na 2023 rok obejmują zwiększenie budżetu na dofinansowanie do 5,5 mld złotych (łącznie do roku 2029), a także zniesienie wymogu posiadania wkładu własnego, by móc skorzystać z programu. Oznacza to zarówno wyższe kwoty wsparcia dla tworzonych żłobków, jak i powstawanie ich w mniej skomplikowanym, kapitałochłonnym procesie. Jak podkreśla MRiPS, w tegorocznej edycji programu dofinansowanie możliwego do uzyskania sięga nawet 100% kosztów, a obowiązek zapłaty podatku VAT bierze na siebie państwo. Zmieniła się również pochodzenie środków na cele programowe – trafiają one do beneficjentów z Krajowego Programu Odbudowy (KPO) oraz Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS).
Ze środków mogą skorzystać samorządy, ale także inne podmioty, jak choćby osoby fizyczne, czy stowarzyszenie. Istnieje jednak obwarowanie wymagające od podmiotów niebędących jednostkami samorządowymi zabezpieczenia wykonania umowy przez weksel, hipotekę, zastaw, gwarancję ubezpieczeniową lub gwarancję bankową. Prawidłowe rozliczenie otrzymanych środków zwolni to zabezpieczenie. Finansowanie pochodzące z KPO i FERS dla podmiotów innych niż jednostki samorządu terytorialnego mogą uzyskać z obu tych źródeł po 12 410 zł z VAT z każdego.
Otrzymane dofinansowanie można przeznaczyć m.in. na modernizację i wyposażenie żłobka, przystosowanie do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami, zakup narzędzi i pomocy dydaktycznych, czy budowę bezpiecznego placu zabaw; jednak w przypadku podmiotów prywatnych oraz osób fizycznych, środki te nie mogą zostać wydane za zakup nieruchomości pod żłobek, a jedynie adaptację obiektu do potrzeb powstającej placówki.
Co z Wysokością czesnego?
W edycji Maluch+ na 2023 rok wysokość dofinansowania na funkcjonowanie jednego miejsca w żłobku objętym programem wynosi 837 zł i wymaga od dofinansowanej placówki niebędącej jednostką samorządową ustalenia opłaty za pobyt dziecka na określonym poziomie. W ciągu 3 lat (36 miesięcy) wysokość „czesnego” nie może przekroczyć 120% średniej miesięcznej takiej opłaty w innych instytucjach. We wskazanym okresie wymagane będzie również utrzymanie minimum 80-procentowej zajętości miejsc w żłobku. W przypadku, gdy nie uda się zapełnić odpowiedniej liczby miejsc w żłobku, placówka będzie zobowiązania do proporcjonalnego zwrotu otrzymanych środków według opracowanego przez MRiPS przelicznika.
Jak Program Maluch+ wpływa na dostępność żłobków w Polsce?
Program Maluch Plus ma na celu poprawę dostępności żłobków w Polsce. Działa na kilku płaszczyznach, aby zwiększyć liczbę dostępnych miejsc opieki dla dzieci do lat 3 i poprawić ich jakość. Realizuje to przez:
Finansowanie: Program Maluch Plus zapewnia znaczne środki finansowe na tworzenie nowych miejsc opieki oraz modernizację istniejących placówek. Dofinansowanie w wysokości 837 złotych miesięcznie na funkcjonowania 1 miejsca przez trzy lata ma na celu obniżenie kosztów utrzymania żłobków dla organów prowadzących oraz rodziców.
Likwidacja brakujących miejsc: Program skupia się na eliminowaniu tzw. „białych plam”, czyli obszarów, gdzie brakuje miejsc opieki dla dzieci. Dzięki specjalnemu algorytmowi, który uwzględnia zapotrzebowanie i możliwości finansowe danej gminy, środki są przydzielane w sposób strategiczny, aby zapełnić te luki w dostępności.
Wsparcie dla dzieci z niepełnosprawnościami i szczególnymi potrzebami: Program Maluch Plus kładzie nacisk na opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnościami lub szczególnymi potrzebami. Dofinansowanie ma również obejmować pomoc w zakresie pomoce dydaktyczne, sprzęt, narzędzia i terapie, które są niezbędne do zapewnienia odpowiedniej opieki i wsparcia dla tych dzieci.
Zmiana zasad rozliczania: Wprowadzenie rozliczenia wieloletniego zamiast rocznego pozwala beneficjentom programu na łatwiejsze planowanie i realizację inwestycji. To zmniejsza presję na szybkie zakończenie projektów w krótkim czasie i umożliwia skuteczniejsze osiąganie celów programu.
Jak przygotować się do zmian w Programie Maluch+?
Aby skorzystać z programu Maluch+, należy przejść przez kilka kroków.
Krok 1: Zapoznanie się z zasadami programu
Najpierw należy zapoznać się z zasadami i wymogami programu Maluch Plus. Można to zrobić poprzez lekturę oficjalnych dokumentów, takich jak regulaminy i wytyczne dostępne na stronach internetowych Ministerstwa lub innych instytucji odpowiedzialnych za program. Pytania i ważne odpowiedzi znajdziesz między innymi tutaj: https://www.gov.pl/web/rodzina/maluch-2022-2029-w-pytaniach-i-odpowiedziach
Krok 2: Zgłoszenie zainteresowania
Jeśli jesteś jednostką samorządu terytorialnego, osobą fizyczną, prawną, jednostką organizacyjną lub pracodawcą, który chce skorzystać z programu, musisz zgłosić swoje zainteresowanie. Wniosek o dofinansowanie można złożyć w określonym terminie, który jest podany w ogłoszeniu naboru.
Krok 3: Wypełnienie wniosku
Wypełnij wniosek o dofinansowanie zgodnie z wymaganiami określonymi w ogłoszeniu naboru. Wniosek może być składany elektronicznie poprzez portal internetowy, który został wskazany przez Ministerstwo. Upewnij się, że dostarczasz wszystkie niezbędne informacje i dokumenty wymagane we wniosku. Jeśli reprezentujesz osobę prywatną, działalność gospodarczą lub inną niż gminna formę aktywności zarobkowej wniosek złożysz za pomocą formularza RKZ-6 na Portalu Informacyjno-Usługowym Emp@tia (PIU Emp@tia).
Krok 4: Ocena wniosków
Złożone wnioski są oceniane przez wojewodów lub inne odpowiednie organy. Wnioski są oceniane pod względem spełnienia określonych kryteriów, takich jak potrzeby lokalne, planowane działania i jakość projektu. Decyzje o przyznaniu dofinansowania podejmowane są na podstawie wyników oceny.
Krok 5: Realizacja projektu
Jeśli Twój wniosek zostanie zaakceptowany i otrzymasz dofinansowanie, możesz przystąpić do realizacji projektu. Zgodnie z wytycznymi programu, musisz spełnić określone warunki i cele, takie jak tworzenie nowych miejsc opieki lub modernizacja istniejących placówek.
Krok 6: Rozliczenie finansowe
Po zakończeniu projektu będziesz musiał dokonać rozliczenia finansowego zgodnie z wymaganiami programu. Musisz dostarczyć dokumenty potwierdzające wydatki i realizację projektu. Na podstawie tych dokumentów nastąpi finalne rozliczenie finansowe.
Każda edycja Programu Maluch+ ma wyznaczone daty graniczne, których nie można przekroczyć, dlatego każdorazowo monitoruj ogłoszenia MRiPS i sprawdzaj, czy nie zbliżają się terminy dla poszczególnych etapów postępowania.
